Ο Όμιλος “ΕΞΑΛΕΙΠΤΡΟΝ” έχει από τη φύση του εθελοντικό χαρακτήρα.
Κύριος άξονας είναι ο Πολιτισμός με την ποιο ευρεία έννοιά του.
Ο Πολιτισμός ως πολυδιάστατη έννοια προϋποθέτει κοινωνική υποδομή και έτσι οι εθελοντικές δράσεις καθίστανται αναγκαίες.
Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά μπορούμε να προσθέσουμε ένα μικρό ή μεγαλύτερο λιθαράκι.
Η έννοια του εθελοντισμού συνδέεται με την αλληλεγγύη και την ανιδιοτελή προσφορά. Ο εθελοντισμός εκφράζεται με πολλούς τρόπους, ο καθένας από αυτούς με τη δική του φυσιογνωμία και μέθοδο δράσης. Κοινό χαρακτηριστικό όμως όλων είναι η συνδρομή τους στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Στη σύγχρονη εποχή ο εθελοντισμός έχει καθιερωθεί ως ο θεσμός εκείνος, που συμβάλει στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων και καλείται να αναπληρώσει τα κενά που δημιουργεί η αδυναμία του κράτους και οι μηχανισμοί της αγοράς.
Για την καλύτερη κατανόηση του φαινομένου του εθελοντισμού θα πρέπει να εξετάσουμε τις βασικές ιδέες και αρχές που τον διέπουν και που ταυτόχρονα απορρέουν από αυτόν.
- Η αρχή του αλτρουισμού και της ευεργεσίας βασίζεται στην ηθική επιταγή της συμπόνιας και της φροντίδας προς τους άλλους ανθρώπους.
- Η ιδέα της αλληλεγγύης εκφράζει την αίσθηση της ταύτισης με μια ομάδα ή της κοινωνίας των πολιτών και την ευθύνη να συμβάλλουν στην ευημερία της ομάδα και τα άλλα μέλη της.
- Η αμοιβαιότητα είναι η κατανόηση ότι η βοήθεια προς τους άλλους μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μίας αλυσιδωτής προσφοράς βοήθειας , και
- Οι αξίες της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης με βάση την πεποίθηση ότιη ανισότητα και η αδικία είναι ηθικά και κοινωνικά απορριπτέες, οπότε και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ή να εξαλειφθούν.
- Συνιστά μια εξαιρετικά επιμορφωτική λειτουργία που ενδυναμώνει την κοινωνική αλληλεγγύη, ενισχύει την ενεργό συμμετοχή και τη συνύπαρξη, προσδίδοντας νέο περιεχόμενο στη ζωή
Οι μορφές της εθελοντικής δράσης είναι ποικίλες γιατί αναπτύσσονται σε διαφορετικούς τομείς:
Η Ανθρωπιστική δράση περιλαμβάνει την προσφορά υλικών αγαθών ή χρημάτων για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών όπως για παράδειγμα φυσικές καταστροφές, την αποστολή ιατροφαρμακευτικού υλικού και την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, την αιμοδοσία, τη δωρεά οργάνων και τη συμμετοχή σε ομάδες διάσωσης ανθρώπων.
- Η Κοινωνική δράση εντοπίζεται στην προσφορά εθελοντικής εργασίας σε συλλόγους και ιδρύματα για την προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (παιδιών, εξαρτημένων ατόμων, ηλικιωμένων, ατόμων με ειδικές ανάγκες). Συμπεριλαμβάνει δράσεις που αποβλέπουν στη βελτίωση των συγκοινωνιών, στην καθαριότητα των πόλεων, στην προστασία των πεζών και στην προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών.
- Η Περιβαλλοντική δράση σχετίζεται με την ανάληψη πρωτοβουλιών για την προστασία του περιβάλλοντος, της χλωρίδας και της πανίδας, τις αναδασώσεις, την καθαριότητα των ακτών, την ανακύκλωση των απορριμάτων, τις εφαρμογές εναλλακτικών πηγών ενέργειας κ.τ.λ.
- Η Πολιτιστική δράση περιλαμβάνει την οργάνωση και διεξαγωγή διάφορων καλλιτεχνικών δρώμενων θεατρικών, μουσικών, ποιητικών, εικαστικών που δεν αποσκοπούν στην απόκτηση κέρδους αλλά διεξάγονται για να ενισχύσουν και να υποστηρίξουν την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων.
- Η Διεθνιστική δράση έγκειται στην προσφορά αλληλεγγύης και γνώσης προς τις χώρες του Τρίτου Κόσμου αλλά και στην παροχή ανθρωπιστικών υπηρεσιών σε χώρες που ταλανίζονται από εμπόλεμες συγκρούσεις.
Οι αιτίες που οδήγησαν στην ανάπτυξη της εθελοντικής δραστηριοποίησης των πολιτών οφείλονται:
- Στην όξυνση των κοινωνικών προβλημάτων και στη συνειδητοποίησή τους από την πλευρά των πολιτών. Η οικονομική κρίση, η διόγκωση της ανεργίας, η εξαθλίωση των συνθηκών διαβίωσης των διάφορων κοινωνικών στρωμάτων και η απειλή ενός ανασφαλούς μέλλοντος ώθησαν τους πολίτες στην αυτοοργάνωση για να υποστηρίξουν ηθικά και υλικά όσους συνανθρώπους τους κινδύνευαν να συνθλιβούν κάτω από τις νέες συνθήκες.
- Στην αλλοτρίωση των ανθρώπινων σχέσεων μέσα στα αστικά κυρίως περιβάλλοντα εγκλώβισε αρκετές κοινωνικές ομάδες σε ένα αδιέξοδο αντιμετώπισης των προβλημάτων και επέβαλε ως απάντηση τη συνειδητοποίηση της αξίας της συλλογικής δράσης, της ενεργοποίησης των πολιτών και της αλληλεγγύης.
- Στην απογοήτευση από το σύγχρονο τρόπο ζωής που συνδέθηκε με τον καταναλωτισμό, τον ατομικισμό, την ανταγωνιστική διάθεση, την αλαζονεία και την δημιουργία επίπλαστων αναγκών.
- Στην ενοχοποίηση των ευαισθητοποιημένων ατόμων που θεωρούσαν ότι δεν ήταν δυνατό να έχουν θέση παρατηρητών της ανθρώπινης δυστυχίας και του κοινωνικού δράματος που υπήρχε γύρω τους.
- Στις αναζητήσεις των ανθρώπων για το βαθύτερο και ουσιαστικότερο νόημα της ζωής μέσα από την ανθρώπινη επικοινωνία και την εκούσια προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο.
- Στην οικονομική, γνωστική και τεχνική ικανότητα των μέσων πολιτών να οργανώνονται και να συγκροτούν και μη κυβερνητικούς πόλους εξουσίας που διέπονται από τη λογική της ανιδιοτελούς προσφοράς προς τους συνανθρώπους.
- Στη συνδρομή των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας που προβάλλουν την ανθρώπινη δυστυχία και γνωστοποιούν στο ευρύ κοινό τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ένα κόσμο που έχει τα χαρακτηριστικά της σκληρότητας, της ανομίας και της βιαιότητας.
Η θετική προσφορά του εθελοντισμού έγκειται στο ότι:
- Συμβάλλει στην υποστήριξη και στη διάσωση ανθρώπων που δοκιμάζονται από σημαντικά προβλήματα καταστοφών, πολέμων, υποσιτισμού, εξαθλίωσης.
- Βελτιώνει τις συνθήκες ζωής των ευάλωτων και ευπαθών κοινωνικών ομάδων ενώ αποτρέπει φαινόμενα εκμετάλλευσης της ανθρώπινης ύπαρξης.
- Βοηθάει στην ενδυνάμωση των κοινωνικών δεσμών ανάμεσα στους πολίτες που παύουν να νιώθουν εγκλωβισμένοι σε ένα άξενο ανταγωνιστικό και αλλοτριωμένο περιβάλλον. Οι εθελοντές λειτουργούν ως συμπλήρωμα του κοινωνικού κράτους και προωθούν με τη δραστηριοποίησή τους την ευρυθμία του.
- Αναπτύσσει την αξία και το ιδεώδες της ανθρωπιστικής προσέγγισης του κόσμου με αλτρουϊστική νοοτροπία που αντιτίθεται στην εγωπάθεια, τον ατομικισμό και την ιδιοτέλεια.
- Συντελεί στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και διαμορφώνει την οικολογική συνείδηση των πολιτών επιλύοντας προβλήματα που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή τους.
- Καλλιεργεί την πεποίθηση της ενεργούς δράσης των ατόμων, της αλληλοαποδοχής και της συλλογικής ενέργειας για την επίτευξη κοινών στόχων με αποτέλεσμα να προάγεται και η ιδέα της εθνικής ομοψυχίας.
Όμως ο Εθελοντισμός δεν είναι απλά ένας όρος…Αποτελεί στάση ζωής,που ενστερνίζεται ιδιαίτερες αξίες όπως η αγάπη, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η συλλογική συμμετοχή.
Είναι η αυθόρμητη,ενσυνείδητη και ανιδιοτελής προσφορά ανθρώπινης ενέργειας και η ηθελημένη παροχή υπηρεσιών. Μπορεί να εκφραστεί με πολλούς τρόπους, ο καθένας απ ́αυτούς με τη δική του φυσιογνωμία και μέθοδο δράσης.Κοινό χαρακτηριστικό όμως όλων πρέπει να είναι η συνδρομή τους στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και στόχος τους η κοινή ευημερία.
