Βραβείο Λογοτεχνίας – Φωτεινή Τσαλίκογλου
Σαν ένας μικρός θεός , ο Συγγραφέας έχει την ικανότητα και το χάρισμα να πλάθει κόσμους μέσα από λέξεις και μόνο με τις λέξεις. Κωδικοποιεί στο χαρτί κόσμους εικονικούς και ωστόσο τόσο απόλυτα συναισθηματικά λειτουργικούς.
Μια ιδιαίτερη συγγραφική φυσιογνωμία, που ήδη έχει αφήσει το στίγμα της στον χώρο της λογοτεχνίας, είναι η Φωτεινή Τσαλίκογλου.
Εκτός από Συγγραφέας είναι Ψυχολόγος και Kαθηγήτρια ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Γεννήθηκε στην Αθήνα, με καταγωγή από την Καισάρεια της Καππαδοκίας, Σύντροφος της ζωής της είναι ο σύζυγος της Καθηγητής Κωνσταντίνος Τσουκαλάς. Έχει μια κόρη τη Μυρσίνη Κωστοπούλου που είναι ψυχολόγος και έχει δυο κοριτσάκια τη Χρυσάνθη και τη Φωτεινούλα, ενώ εντός ολίγων εβδομάδων ετοιμάζεται να φέρει στον κόσμο την Έλλη. H Χρυσάνθη όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει γιατρός και συγγραφέας και η Φωτεινούλα θέλει να γίνει αστροναύτης, κηπουρός και συγγραφέας.
Σπούδασε ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και ειδικεύτηκε στην Κλινική και την Εγκληματολογική ψυχολογία.
Η ενασχόλησή της με την ψυχολογία έμελε να την επηρεάσει βαθύτατα ,ως συγγραφέα. Άλλωστε από πολύ νωρίς διδάχτηκε από τον σπουδαίο Jean Piaget, τη σημασία και τη μαγεία της ανθρώπινης σκέψης, τις άπειρες δυνατότητες που έχει το μυαλό μας ήδη από την αρχή της ζωής, να συνθέτει, να κατανοεί, να επινοεί.
Στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Πανεπιστημίου της Γενεύης ήρθε αντιμέτωπη με την ανθρώπινη οδύνη, κάτι που έμελε να την επηρεάσει βαθύτατα, τόσο ως επιστήμονα, όσο και ως συγγραφέα.
Ως επιστήμονας προωθεί τη μελέτη της ψυχικής διαταραχής μέσα από μια υπαρξιακή και πάνω απ’ όλα ανθρωπιστική οπτική, μέσα από αρκετά συγγράμματα.
Πέρα όμως από το σπουδαίο επιστημονικό της έργο, το οποίο εκδηλώνεται μέσα από πληθώρα δράσεων, υπάρχει το αμιγώς λογοτεχνικό της πρόσωπο, ένα πρόσωπο πιο μυστηριακό, το οποίο απελευθερωμένο από τους κανόνες της επιστήμης καταπιάνεται με τον άνθρωπο ατόφιο, χωρίς όρια, με τον άνθρωπο που αναρωτιέται για τον ίδιο του τον εαυτό, μέσα στην αγωνία του.
Οι διαδρομές της εσωτερικής περιπέτειας της ανθρώπινης ύπαρξης αποτυπώνονται με τη σύζευξη γνώσης και λογοτεχνικού λόγου και με έναν δικό της ιδιαίτερο τρόπο.
Πανταχού παρούσα η ανθρώπινη οδύνη.
«Να προετοιμάζεσαι για το ακραίο, μικρή Ευρυδίκη. Για το ανείπωτο. Για εκείνο που δεν χωράει σε λέξεις και σου είναι δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο, ακόμα και να το φανταστείς. Αυτό είναι η ζωή, μικρή Ευρυδίκη».
Αυτό είναι η ζωή, μας μαθαίνει η συγγραφέας στο βιβλίο της «Η μετακόμιση» για να μας πει λίγο πιο κάτω ότι μπορούμε να αλλάζουμε τα δεδομένα που μας πονάνε και ότι ακόμα και αν δεν έχουμε «Το χάρισμα της Βέρθας» να «Μην αφήσεις ποτέ τα όνειρα να σε αφήσουν».
Η γραφή της είναι καθηλωτική ,πυκνοϋφασμενη και λεπτοδουλεμένη, ο τρόπος εξιστόρησης ποιητικός και μαγικός, συγχρόνως αποκωδικοποιητικός, σε παρασύρει σε εσωτερικά ταξίδια, συχνά μέσα από την αλληγορία, χωρίς καν να το αντιληφθείς.
Με τη στενή της φίλη Μαργαρίτα Καραπάνου συνέγραψαν το διαλογικό βιβλίο ‘’Μήπως’’ όπου ο έρωτας, η τρέλα, η μοναξιά προσεγγίζονται μέσα από μια λοξή γυναικεία ματιά. Μετά το θάνατο της Μαργαρίτας, η Φωτεινή εξέδωσε τα γράμματα της μητέρας της Μαργαρίτας Λυμπεράκη προς την κόρη της ‘’Δεν μ αγαπάς, Μ αγαπάς:
Tα παράξενα της μητρικής αγάπης’’ Ένα έργο ντοκουμέντο για το διπλό, το καταιγιστικά σαρωτικό, (ravage) των σχέσεων μητερας κόρης. Εγινε θεατρικό έργο με την Ρένη Πιττακή στο ρόλο της μαμάς και την βραβευμένη από το «ΕΞΑΛΕΙΠΤΡΟΝ» Πέγκυ Τρικαλιώτη στο ρόλο της Μαργαρίτας, και σκηνοθετη τον Πέτρο Ζούλια.
Με το πρώτο της μυθιστόρημα. Η κόρη της Ανθής Αλκαίου (1996), όπου ένα κοριτσάκι πασχίζει να θεραπεύσει την καταθλιπτική μάνα της, η Φ. Τσαλικογλου υποδηλώνει μια ιδιότυπη πρόταση γραφής. Η παθολογία ανατρέπεται και η νόσος εμφανίζεται σαν το μαγικό βουνό του ανθρώπου.
Στο ‘’Εγω η Μάρθα Φρόυντ΄΄ η άγνωστη σύζυγος του πατέρα της ψυχανάλυσης αποκτά σάρκα και οστά, σπάει τη σιωπή της κι επιστρέφει να διεκδικήσει όσα ποτέ δεν ήταν δυνατόν, όσο ζούσε, να κάνει.
Ακολουθούν το μυθιστόρημα ‘’Το χάρισμα της Βέρθας’’ ,
το παραμύθι “Η νεράιδα της γης” και τα μυθιστορήματα
“Έρως φαρμακοποιός”, “Ονειρεύτηκα πως είμαι καλά”,
“Όλα τα ναι του κόσμου”, “Το Ευτυχισμένο Νησί”,
“8 ώρες και 35 λεπτά”,
Τελευταίο της έργο είναι “Η μετακόμιση”.
Πολλά από τα έργα της έχουν ανέβει στη σκηνή και έχουν εμπνεύσει θεατρικές παραστάσεις. Στο θέατρο Τέχνης ανέβηκε στα πλαίσια του θεατρικού αναλογίου, το έργο της ‘’8 ώρες και 35 λεπτά.
Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες. αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, τούρκικα και κυκλοφορούν σε Ευρώπη και Αμερική.
Το μυθιστόρημα “8 ώρες και 35 λεπτά” (The Secret Sister), που κυκλοφορεί στην Ευρώπη και την Αμερική, διακρίθηκε από το World Literature Today ως ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα μεταφρασμένα βιβλία του 2015. Η ιταλική του μετάφραση (Sorella segretta) από τον Maurizio de Rosa, τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο μετάφρασης έργου ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένη γλώσσα. Τελευταίο της μυθιστόρημα ‘’Η Μετακόμισή’’
Σε όλο το έργο της Φωτεινής, η επεξεργασία της απώλειας, προσφέρει μια άλλη ‘’αλλιώς’’ εμπλουτιστική θέαση του κόσμου και του εαυτού. Η Φωτεινή Τσαλίκογλου ποικίλλει ένα έργο μια γραφή και μια παρουσία, όπου το πένθος , ο έρωτας, ο θάνατος, γίνονται οργανικά στοιχεία μιας ζωής που ‘’δεν είναι ποτέ ούτε τόσο όμορφη, ούτε τόσο άσχημη, όσο τη φανταζόμαστε, είναι όμως το μόνο που έχουμε’’.
.
