Ξένη Αραπογιάννη – Βραβείο Επιστήμης
Η Δρ. Ξένη Αραπογιάννη είχε ένα πάθος από μικρή και έμελε να αφοσιωθεί σε αυτό. Ήθελε να σκάψει την Ελληνική γη και να φέρει στο φως τους κρυμμένους θησαυρούς της αρχαίας Ελλάδας. Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Τμήμα Ιστορικό – Αρχαιολογικό.
Αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Κλασικής Αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης με θέμα : « Τα ιερά του Πανός στην Αττική».
Το πάθος της για την αρχαιολογία βρήκε γρήγορα την έκφρασή του, αφού από νεανική ηλικία ξεκίνησε να πραγματοποιεί ανασκαφές, ενώ στα 27 της μόλις χρόνια και μετά την εισαγωγή της με εξετάσεις στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, υπηρέτησε ως Προϊσταμένη στον υποβλητικό χώρο των Δελφών, έχοντας τη διεύθυνση του Αρχαιολογικού Μουσείου, ενώ παράλληλα διενήργησε σημαντικές ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή της Φωκίδος.
Στην Αττική, ως επιμελήτρια αρχαιοτήτων στην οικεία Αρχαιολογική Εφορεία, έλαβε μέρος στις εκτεταμένες ανασκαφές.
Αργότερα έγινε Διευθύντρια της Ζ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ολυμπίας, όπου υπηρέτησε επί 16 συνεχή έτη. Το πλήθος των ανασκαφών που διενήργησε έφερε στο φως σημαντικά μνημεία και συνταρακτικά ευρήματα, που πολλές φορές ανέτρεψαν τα αρχαιολογικά δεδομένα και πρόσθεσαν νέα στοιχεία στην ιστορία του τόπου.
Μυκηναϊκοί τάφοι με πλούσια κτερίσματα, ναοί και ιερά κλασικών χρόνων, αρχαίες ακροπόλεις με τις οχυρώσεις τους και εκτεταμένα νεκροταφεία ιστορικών χρόνων, αποτελούν μερικές από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις της.
Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της χώρας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, είχε την ευθύνη όλων των έργων που πραγματοποιήθηκαν στην Ολυμπία από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το 2006 μετατέθηκε στη Μεσσηνία όπου οργάνωσε στη Καλαμάτα τη νεοσύστατη Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, χωρίς ποτέ να εγκαταλείψει το ανασκαφικό της έργο.
Από το έτος 2009 έως σήμερα, έχει αφοσιωθεί στη συστηματική ανασκαφή της στην Αρχαία Θουρία Μεσσηνίας.
Η ανασκαφή αυτή έφερε στο φως το παντελώς άγνωστο Ασκληπιείο της αρχαίας πόλης και ένα τμήμα της Αγοράς της και αναμένεται να αποκαλύψει στο μέλλον πολλούς ακόμη κρυμμένους θησαυρούς.
Στο επιστημονικό συγγραφικό της έργο συγκαταλέγονται περισσότερες από 250 δημοσιεύσεις σε αρχαιολογικά περιοδικά και εφημερίδες καθώς και οι μονογραφίες:
Είναι μέλος της «Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας», του «Μυθολογικού Λεξικού LIMC» και του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, ενώ συνεργάζεται αμισθί με τον Δήμο Καλαμάτας ως επιστημονική σύμβουλος του Δημάρχου σε θέματα πολιτισμού.
Από το 2013 είναι Πρόεδρος της «Εταιρείας Φίλων της Αρχαίας Θουρίας», την οποία ίδρυσε η ίδια.
Είναι παντρεμένη με τον διακεκριμένο γερμανό αρχαιολόγο Δρα Γιόργκ Ράμπαχ και μητέρα ενός γιου.
Έχει τιμηθεί και βραβευθεί για το επιστημονικό της έργο και για την προσφορά της στην Αρχαιολογία από πολλούς φορείς και οργανισμούς ενώ φέρει τον τίτλο της Επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων.